-
1 caligo
1.cālīgo ( call-), ĭnis, f. [root cal-, cover; cf.: oc-culo, clam, cella], a thick atmosphere, a mist, vapor, fog (mostly poet. or in post-Aug. prose):II.suffundere caelum caligine,
Lucr. 6, 479; 6, 461; 6, 92:(ignis) piceă crassus caligine,
Verg. G. 2, 309; cf. id. A. 9, 36; Liv. 29, 27, 7:densa caligo occaecaverat diem,
id. 33, 7, 2; cf. Suet. Ner. 19:fumidam a terră exhalari caliginem,
Plin. 2, 42, 42, § 111:caligo aestuosa,
Col. 11, 2, 53 (for which, id. 11, 2, 57:nebulosus aestus): pruinae et caligo,
id. 3, 2, 4; cf. Pall. Febr. 9, 2.—Also in plur.:inter caligines,
Col. 3, 1, 7.—Hence,Transf.A.(Causa pro effectu.) Darkness, obscurity, gloom (produced by mist, fog, etc.; freq. with tenebrae;B.class. in prose and poetry): mi ob oculos caligo obstitit, Plaut Mil. 2, 4, 51: cum altitudo caliginem oculis obfudisset,
i. e. had caused dizziness, Liv. 26, 45, 3:erat in tantā calligine major usus aurium quam oculorum,
id. 22, 5, 3 Weissenb.: noctem insequentem eadem calligc obtinuit;sole orto est discussa,
id. 29, 27, 7:nox terram caligine texit,
Lucr. 6, 853; 5, 649:caeca noctis,
id. 4, 457:caecae umbra,
id. 3, 305; cf. Verg. A. 3, 203:quam simul agnorunt inter caliginis umbras,
Ov. M. 4, 455:ara obscurā caligine tecta,
Cic. Arat. 194.—With tenebrae, Cic. Agr. 2, 17, 44; Curt. 9, 4, 18; Lampr. Comm. 16.—In later writers also with a gen.:caligo tenebrarum,
Quint. Decl. 18, 7; cf. Sen. Agam. 472 Heins.;and inversely: tenebris illunae caliginis impeditus,
App. M. 9, p. 214.—Trop.1.In gen., mental blindness, dulness of perception:2.quod videbam equidem, sed quasi per caliginem: praestrinxerat aciem animi D. Bruti salus,
Cic. Phil. 12, 2, 3; so id. Fin. 5, 15, 43: adhuc tamen [p. 270] per caliginem video, Plin. Ep. 5, 8, 8: caecā mentem caligine consitus, * Cat. 64, 207:Augustus... omnibus omnium gentium viris magnitudine suā inducturus caliginem,
to throw into the shade, Vell. 2, 37, 1. —Of dark, difficult circumstances, calamity, affliction, gloom:C.vide nunc caliginem temporum illorum,
Cic. Planc. 40, 96:superioris anni,
id. post Red. in Sen. 3, 5:an qui etesiis, qui per cursum rectum regnum tenere non potuerunt, nunc caecis tenebris et caligine se Alexandriam perventuros arbitrati sunt?
id. Agr. 2, 17, 44:illa omnis pecunia latuit in illā caligine ac tenebris, quae totam rem publicam tum occuparant,
id. Verr. 2, 3, 76, § 177:ecce illa tempestas, caligo bonorum, tenebrae rei publicae,
id. Prov. Cons. 18, 43:tantum caliginis, tantum perturbationis offusum,
Plin. Ep. 3, 9, 16:quaedam scelerum offusa caligo,
Quint. 9, 3, 47.—In medic. lang., as a disease of the eyes, dim-sightedness, weakness of the eyes, Cels. 6, 6, n. 32; Plin. 20, 7, 26, § 61; 20, 23, 95, § 254; 25, 13, 92, § 144; 32, 9, 31, § 97; 34, 11, 27, § 114; Scrib. Comp. 179.2.cālīgo, āre, v. n. [1. caligo].I.To emit vapor or steam, to steam, reek:B.amnes aestate vaporatis, hieme frigidis nebulis caligent,
Col. 1, 5, 4:aram tenui caligans vestiet umbrā,
Cic. Arat. 205 (449); cf.:omnem quae nunc Mortalis hebetat visus tibi et umida circum Caligat, nubem eripiam,
Verg. A. 2, 606.—Transf.1.To be involved in darkness, to be dark, gloomy:2.caligare oculos,
darkness covers the eyes, Lucr. 3, 157; Verg. G. 4, 468; Stat. Th. 1, 95. —Poet.:II.altae caligantesque fenestrae,
dizzy, Juv. 6, 31.—Trop., of the understanding, to be blind, to be surrounded by darkness, to grope about:B.orbatae caligant vela carinae,
Stat. S. 5, 3, 238:caligare ad pervidendum,
Sen. Vit. Beat. 1, 1:virtus inhorrescit ad subita, et caligabit, si, etc.,
id. Ep. 57, 4; Plin. 30, 1, 1, § 2; Quint. Decl. 18 fin.:rex caligare alto in solio, nec pondera regni posse pati,
Sil. 14, 88.—Prov.:caligare in sole,
to grope in broad daylight, Quint. 1, 2, 19.—In medic. lang., of the eyes, to suffer from weakness, be weak, Cels. 6, 6, 32; Plin. 20, 22, 87, § 239; cf. id. 11, 37, 54, § 147.— Transf., of the person, to be dim-sighted:caligans Thyestes,
Mart. 10, 4, 1; Scrib. Comp. 184. -
2 obcaeco
I.Lit.A.In gen. (only postAug.; cf.B.excaeco): quidam subito occaecati sunt,
are made blind, lose their sight, Cels. 6, 6, 57:requirendum est, num oculi ejus occaecati sint,
id. 8, 4:in occaecatum pulvere effuso hostem,
Liv. 22, 43, 11; Plin. 10, 3, 3, § 9.—Transf.1.To make dark; to darken, obscure:2.solem vides, Satin' ut occaecatus est prae hujus corporis candoribus,
Plaut. Men. 1, 2, 66:densa caligo occaecaverat diem,
Liv. 33, 7, 2.— Absol.: noctis et nimbūm occaecat nigror, Poët. ap. Cic. de Or. 3, 39, 157.—To hide, conceal (so in Cic.):II.terra semen occaecatum cohibet,
Cic. Sen. 15, 51:fossas,
Col. 2, 2, 9; 10.—Trop.A.Of speech, to make dark, obscure, unintelligible:B.obscura narratio totam occaecat orationem,
Cic. de Or. 2, 80, 329.—Mentally, to make blind, to blind:C.stultitiā occaecatus,
Cic. Fam. 15, 1, 4:occaecatus cupiditate,
id. Fin. 1, 10, 33:nec quid agerent, ira et pavore occaecatis animis, cernebant,
Liv. 38, 21, 7:consilia,
id. 42, 43, 3:occaecatus irā,
id. 8, 32, 17.—To render senseless, deprive of feeling, to benumb ( poet.):timor occaecaverat artus,
Verg. Cul. 198. -
3 occaeco
I.Lit.A.In gen. (only postAug.; cf.B.excaeco): quidam subito occaecati sunt,
are made blind, lose their sight, Cels. 6, 6, 57:requirendum est, num oculi ejus occaecati sint,
id. 8, 4:in occaecatum pulvere effuso hostem,
Liv. 22, 43, 11; Plin. 10, 3, 3, § 9.—Transf.1.To make dark; to darken, obscure:2.solem vides, Satin' ut occaecatus est prae hujus corporis candoribus,
Plaut. Men. 1, 2, 66:densa caligo occaecaverat diem,
Liv. 33, 7, 2.— Absol.: noctis et nimbūm occaecat nigror, Poët. ap. Cic. de Or. 3, 39, 157.—To hide, conceal (so in Cic.):II.terra semen occaecatum cohibet,
Cic. Sen. 15, 51:fossas,
Col. 2, 2, 9; 10.—Trop.A.Of speech, to make dark, obscure, unintelligible:B.obscura narratio totam occaecat orationem,
Cic. de Or. 2, 80, 329.—Mentally, to make blind, to blind:C.stultitiā occaecatus,
Cic. Fam. 15, 1, 4:occaecatus cupiditate,
id. Fin. 1, 10, 33:nec quid agerent, ira et pavore occaecatis animis, cernebant,
Liv. 38, 21, 7:consilia,
id. 42, 43, 3:occaecatus irā,
id. 8, 32, 17.—To render senseless, deprive of feeling, to benumb ( poet.):timor occaecaverat artus,
Verg. Cul. 198. -
4 dunkel
dunkel, I) eig., nicht von heller Farbe etc.: fuscus (dunkelbraun, schwärzlich; auch vom Klange = dumpf, Ggstz. candidus). – austerus (düster, Ggstz. floridus, z.B. color). – niger (dunkelfarbig, -grün, schwarz, Ggstz. candidus, albus). – ater (kohlschwarz, Ggstz. albus). – pullus (schmutzigschwarz, wiedie Wolleder Schafe). – II) übtr.: A) des Lichts ganz oder teilweise beraubt: obscurus. – tenebricosus (ganz in Düster gehüllt). – caliginosus (finster, ganz ohne Licht, z.B. nox). – caecus (wo man nicht sehen kann, wie Nacht, Hauss. – nubilus (wolkicht, umwölkt, Ggstz. serenus, z.B. caelum, dies, nox). – etwas d., subobscurus; subnn. bilus: es ist d., tenebrae sunt: es wird d., tenebrae oboriuntur. obducitur caelo nox (es wird am Himmel dunkel ); nubilatur od. nubilare coepit (der Himmel od. das Wetter umwölkt sich); vesperascit. advesperascit (es wird Abend; vgl. »Abend«): es wird (am Himmel) ganz d., adeospissaenubesseintendunt, ut condant lucem: es war schon ganz d., iam plena nox erat: da es schon d. war, iam obscurā luce; tenebris obortis; propter offusam caliginem (da dunkles Wetterwar [konnte das und das nicht geschehen]): da es noch d. war, obscuro etiam tum lumine: es war so d. (am Tage), daß etc., tam densa caligo occaecaverat diem, ut etc. – als es anfing d. zu werden, primis se intendentibus tenebris. – im Dunklen, per obscurum (durch das Dunkle, z.B. emicare); sine lumine (ohne Leuchte, z.B. exire); obscuro loco (an einem dunklen Orte, z.B. abicere): im Dunklen sehen, per caliginem cernere. – etwas d. machen, obscurum facere. obscurare (beide z.B. cubiculum). – die Augen sind d., oculi caligant: es wird mir d. vor den Augen, tenebrae oboriuntur; caligo oculis offunditur. – B) unverständlich, undeutlich, ungewiß, unbekannt: obscurus (im allg.). – caecus (wovon man keinen Grund sieht od. weiß, wie morbus, carmen). – involutus (mit einem Deckmantel versehen). – non apertus ad intellegendum (nicht klar vor Augen liegend). – abstrusus (versteckt = schwer zu erklären od. zu verstehen, wie disputatio). [616] – perplexus (verworren, schwer zu ergründen, wie sermones, carmen). – impeditus (verwickelt). – incertus (unbestimmt, unverbürgt, wie rumor). – ignobilis (unbekannt. unberühmt, Ggstz. nobilis). – etwas d., subobscurus. – die ziemlich d. Erinnerung an etwas, non satis explicata recordatio alcis rei. – etwas d. machen, alci rei obscuritatem et tenebras afferre, tenebras obducere; lucem eripere et quasi noctem quandam alci rei offundere: die Rede d. machen, orationem occaecare: d. sein, im Dunklen liegen, in tenebris iacēre. obscuritate involutum esse (verborgen, nicht bekannt sein); lucem desiderare (undeutlich sein, von Gedanken): ganz d. sein, crassis occultatum et circumfusum tenebris latēre (in ein undurchdringliches Dunkel gehüllt sein); omni intellectu carere (sich gar nicht begreifen, verstehen lassen). – im Dunklen, obscure (z.B. malum obscure serpens): eine Sache liegt noch im D., wir schweben noch im D. über dieselbe, res nondum ad liquidum explorata od. perducta est: jm d. über etwas im D. lassen, alqm alqd non edocere (in etwas nicht unterrichten, z.B. rationem mihi perceptam); alqd non aperire (nicht eröffnen = über etw. nicht aufklären, z.B. aetatem urbis). – Adv.obscure; perplexe.
-
5 occaeco
occaeco, āvī, ātum, āre (ob u. caeco), I) blind machen, blenden, a) eig.: α) für immer: oculos, Cels.: quidam subito occaecati sunt, sind erblindet, Cels. – β) auf einige Zeit, jmd. durch Staub usw. blenden, hostem respersu pinnarum (v. einem Vogel), Plin.: occaecatus pulvere effuso hostis, Liv.: oculis umore occaecatis, getrübt, schwimmend, Rutil. Lup. – b) übtr., verblenden, animos, Liv.: vana pacis consilia, Liv.: occaecati cupiditate, stultitiā, Cic. – II) verdunkeln, verfinstern, a) eig.: tam densa caligo occaecaverat diem, ut etc., Liv.: solem vides satin ut occaecatus est prae huius corporis candoribus, Plaut.: noctis et nimbûm occaecat (sc. diem) nigror, Pacuv. tr. fr. – b) übtr.: quae ratio velut ignorantiae tenebris occaecata luce veritatis caruit, Colum.: narratio obscura totam occaecat orationem, macht dunkel, -unverständlich, Cic.: ne aut occentur tenebris imagines aut splendore praefulgeant, Cornif. rhet. – III) wie verblenden = verdecken, unsichtbar machen, semen, Cic.: fossas, Colum.
-
6 occaeco
occaeco, āvī, ātum, āre (ob u. caeco), I) blind machen, blenden, a) eig.: α) für immer: oculos, Cels.: quidam subito occaecati sunt, sind erblindet, Cels. – β) auf einige Zeit, jmd. durch Staub usw. blenden, hostem respersu pinnarum (v. einem Vogel), Plin.: occaecatus pulvere effuso hostis, Liv.: oculis umore occaecatis, getrübt, schwimmend, Rutil. Lup. – b) übtr., verblenden, animos, Liv.: vana pacis consilia, Liv.: occaecati cupiditate, stultitiā, Cic. – II) verdunkeln, verfinstern, a) eig.: tam densa caligo occaecaverat diem, ut etc., Liv.: solem vides satin ut occaecatus est prae huius corporis candoribus, Plaut.: noctis et nimbûm occaecat (sc. diem) nigror, Pacuv. tr. fr. – b) übtr.: quae ratio velut ignorantiae tenebris occaecata luce veritatis caruit, Colum.: narratio obscura totam occaecat orationem, macht dunkel, -unverständlich, Cic.: ne aut occentur tenebris imagines aut splendore praefulgeant, Cornif. rhet. – III) wie verblenden = verdecken, unsichtbar machen, semen, Cic.: fossas, Colum. -
7 stockfinster
stockfinster, tenebris obductus, auch bl. obductus (ganz mit Dunkelheit umzogen, z.B. Nacht). – caecus (wo man nicht sehen kann, z.B. Haus, Nacht). – es war st., caligo occaecaverat diem (am Tage); nox tenebris obducta erat (bei Racht).
-
8 occaecō (obc-)
occaecō (obc-) āvī, ātus, āre [ob+caeco], to make blind, blind, deprive of sight: occaecatus pulvere hostis, L.—To make dark, darken, obscure: noctis occaecat nigror, C. poët.: densa caligo occaecaverat diem, L.—To hide, conceal: semen occaecatum.—Fig., to darken, make obscure, render unintelligible: orationem.—To make blind, blind, delude: animos: stultitiā occaecatus: consilia, confound, L.
Перевод: со всех языков на все языки
со всех языков на все языки- Со всех языков на:
- Все языки
- Со всех языков на:
- Все языки
- Английский
- Латинский
- Немецкий